کانی سازی و مطالعات سیالات درگیر کانسار اکسید آهن- آپاتیت خانلق، شمال شرقی ایران

کانسار اکسید آهن- آپاتیت خانلق در شمال غربی نیشابور و در شرق کمربند ماگمایی قوچان- سبزوار واقع شده است. سنگ میزبان آن کوارتزمونزودیوریت و گرانودیوریت الیگوسن است. کانی­سازی عمدتا به شکل رگه و رگچه و کمتر برشی است. کانی­شناسی آن شامل مگنتیت و آپاتیت است که همراه با کلسیت، کوارتز، اپیدوت، پیروکسن و کلریت می­باشد. برمبنای مطالعات سیالات درگیر در آپاتیت، دو نوع سیال مختلف در تشکیل کانسار نقش داشته­اند: 1) سیال با دمای بالا و شوری بالا که ماهیت ماگمایی دارد و 2) سیال عمدتا با دمای متوسط محتوی نمکهای cacl2، mgcl2 و nacl و شوری نسبتا پایین. فرآیند اختلاط بین محلول ماگمایی کانه­دار گرم و شور و محلول سردتر و کم شور و نیز فرایند جوشش می­تواند باعث ته­نشینی عناصر شده باشد. این کانسار منشاء ماگمایی- هیدروترمالی دارد و مرتبط با فعالیتهای ماگماتیکی ترشیاری وابسته به زون فرورانش ورقه اقیانوسی نئوتتیس سبزوار به زیر صفحه توران است. شناخت کانسار مگنتیت- آپاتیت خانلق، به عنوان اولین کانی­سازی کشف شده نوع کایرونا در شمال شرق ایران، گام مثبتی جهت اکتشاف این نوع کانسارها در این بخش از کشور است.